Sremska Mitrovica – 80 godina od stradanja Ležimiraca u Hramu Svetog Georgija: naučna konferencija i Parastos za Svete Sirmijske Novomučenike Ležimirske
Ove godine, 27. novembra navršava se 80 godina od kako su ustaške i nacističke trupe u ležimirskom Hramu Svetog Velikomučenika Georgija ubile 100 meštana ovog sela, od čega 22 deteta, uzrasta od dve do 18 godina života.
Ovaj zločin, po svojoj suštini jedan od najtežih koje su okupatori i njihove sluge u Sremu počinili nad srpskim narodom, došao je kao odmazda nakon sukoba koje su Nemci vodili sa partizanskim jedinicama u reonu Grgurevaca.
Tim povodom, u nedelju 26. novembra, u Ležimiru biće služena Sveta Arhijerejska Liturgija i Parastos za ubijene Ležimirce i Grgurevčane koji su u Ležimir stigli tražeći spas od nemačko-hrvatske osvete, a nakon toga biće upriličeno otkrivanje i osvećenje spomen-ploče u spomen na ovaj tragični događaj. Spomen ploča autorke akademske vajarke Ružice Španović biće postavljena na Hram.
Pre toga, u subotu i nedelju, 18. i 19. novembra u Hotelu „Srem“ biće upriličena naučna konferencija pod nazivom „80. godina od stradanja u Ležimiru“. Konfrencija na kojoj će učestvovali eminentni sturčnjaci iz različitih oblasti otvorena je za javnost, a glavni konferencijski dan najavljen je za subotu 18. novembar.
Organizator obeležavanja značajne godišnjice je Organizacioni odbor oformljen od strane Eparhije Sremske, a uz podršku Grada Sremska Mitrovica, Karlovačke bogosloveije, Arhiva Vojvodine i KPZ Sremska Mitrovica.
U sklopu obeležavanja godišnjice, Arhiv Vojvodine objavio je i knjigu člana Organizacionog odbora Steva Lapčevića, „Mučenici i jamari: stradanja u Ležimiru 1942. i 1943.“ u kojoj je između ostalog donet i popis svih ležimirskih žrtava, kao i do sada najveći popis meštana ovog sela, ubijenih u Hramu 27. novembra.
Zaključak sa Konferencije, uz poziv da se Mučenici iz Ležimira pribroje liku svetih, potpisan od strane učesnika Konferencije, biće preporučen Episkopu sremskom Gospodinu Vasiliju, da bude upućen Svetom Arhijerejskom Saboru Srpske Pravoslavne Crkve.
Plan i program rada Konferencije:
Izlaganje u svakoj sesiji traje do 15 minuta.
Subota, 18. 11. 2023.
Prva sesija 10:15 – 11:30
Prof dr. Saša Marković, Pedagoški fakultet Sombor
Ideološka samoživost i teret žrtava – Osvrt na slučaj NDH
Prof dr. Igor Vuković, Pravni fakultet Beograd
Genocid u Sremu iz pravne perspektive
Dr Bojan Dimitrijević, Institut za savremenu istoriju, Beograd
Ustaška vojnica
Msr Stevo Lapčević, Muzej Srema
Stradanja Ležimiraca 1941-1945. godine
Dr Nemanja Dević, Institut za savremenu istoriju, Beograd
Karakter partizanskog pokreta otpora u Sremu 1941.
Druga sesija: 11:45 – 13:00
Protonamesnik dr Boris Fajfrić, Crkvena Opština Batrovci
Komparacija stradanja Sirmijskih mučenika sa stradanjem Mučenika u Ležimiru
Dr Snežana Aleksić, BM Univerzitet, Beograd
Kontinuitet stradanja Sremaca u dva svetska rata
Aleksandar Alimpić, Upravnik KPZ Sremska Mitrovica, Sremska Mitrovica
Mitrovačka kazniona kao mesto stradanja srpskog naroda
Msr Radovan Sremac, istraživač, Šid
Šid od konkordatske krize 1937. do oslobođenja 1945. godine: dokumenta iz arhiva Srpske pravoslavne crkvene opštine Šidske
Dr Dušan Ilić, Institut za evropske studije, Beograd
Reforma izbornog sistema 1938-1940 u Kraljevini Jugoslaviji: etnička majorizacija kao uvod u genocid.
Diskusija nakon druge sesije: 13:00 – 13:20
Treća sesija: 14:30 – 15:45
Protojerej-stavrofor dr Dragomir Sando, PBF UB, Beograd – Sremska Mitrovica
Pedagoški smisao mučeništva
Protojerej-stavrofor mr Jovan Milanović, prof. Rektor Karlovačke Bogoslovije, Sremski Karlovci
Stradanja prvog i poslednjeg poglavara Karlovačke Mitropolije, istorijska želja za dezintegracijom Srpske Crkve
Danilo Jadranski, Muzej Srema
Sremska Mitrovica od 27. marta do 22. juna 1941.
Msr Aleksandar Vasiljević, Institut za evropske studije, Beograd
Stradanje i vaskrsenje glinskog hrama
Đakon msr Budimir Kokotović, službenik Biblioteke Srpske Patrijaršije, Beograd
Stradanja monaštva Eparhije Gornjokarlovačke 1941-1945.
Msr Petar Ćurčić, Institut za evropske studije Beograd
Drugi svetski rat, hrišćanstvo i kultura sećanja: uporedni pregled evropskih iskustava. (Putem video linka).
Panel diskusija 16:00 – 17:00
Panel diskusijom na temu: „Stradanje Srba u XX veku – Srem i srpska Golgota“ rukovodi dr Darko Tanasković.
Nedelja 19. 11.2023.
9:30 – Sveta Liturgija u Crkvi Svetih Kirila i Metodija u Sremskoj Mitrovici; nakon toga poseta Ležimiru.