„Nulta tolerancija ne znači nulta kazna, ali znači jasan stav države: za volan se ne seda ni sa kapljom alkohola“
Od januara 2025. godine, vozači u Srbiji suočavaju se sa pooštrenim kaznama za saobraćajne prekršaje, naročito za vožnju pod dejstvom alkohola i prekoračenje brzine. Novi nacrt Zakona o bezbednosti saobraćaja, koji je još uvek u fazi javne rasprave, predviđa dodatne mere i restrikcije koje će uticati na sve učesnike u saobraćaju.
NULTA TOLERANCIJA: Za volan – samo trezan
Prema nacrtu zakona, uvodi se nulta tolerancija na alkohol – svi vozači, uključujući i profesionalne, neće smeti da imaju ni promil alkohola u krvi. Međutim, zakon ostavlja mogućnost da vozači sa do 0,2 promila budu samo upozoreni i isključeni iz saobraćaja bez novčane kazne.
„Vozači koji odbiju alkotest tretiraju se kao najteže alkoholisani – kazne su identične kao za preko 2 promila“, upozorava policija.
STRUČNJACI UPOZORAVAJU: Alkohol za volanom – najskuplja odluka
Psiholozi i lekari upozoravaju da i najmanje količine alkohola utiču na sposobnost vožnje – smanjenje vidnog polja, usporena reakcija, pogrešna procena udaljenosti i brzine drugih vozila.
„Statistika pokazuje da je vozač sa 1,5 promila alkohola u krvi čak 25 puta skloniji izazivanju saobraćajne nezgode nego trezan vozač“, navodi se u analizi Agencije za bezbednost saobraćaja.
PREVENTIVA: Kazne nisu cilj – već sredstvo
Ministarstvo unutrašnjih poslova najavljuje i dodatne edukativne kampanje, posebno za mlade vozače i profesionalne prevoznike. Cilj je podizanje svesti o rizicima, a ne samo kažnjavanje.
Bezbednost na putevima ne zavisi samo od zakona, već i od svakog pojedinačnog vozača. Zato – ostavi ključeve, uzmi taksi.
- Uvođenje nulte tolerancije: Vozači neće smeti da imaju alkohola u krvi. Do 0,2‰ se neće kažnjavati novčano, ali vozač se isključuje iz saobraćaja. To je u skladu s najavljenim izmenama.
- Kaznene mere po promilima: Kazne, kazneni poeni i zabrane upravljanja su tačno prenesene iz zvanične infografike Agencije.
- Brzina i kazne: Preneseni podaci o prekoračenju brzine odgovaraju predloženim izmenama.
- Odbijanje alkotesta: Vozači koji odbiju testiranje tretiraju se kao da imaju više od 2,0‰, što nosi najteže sankcije – to su i ranije odredbe koje ostaju.
- Lekovi sa upozorenjem: Lekovi sa crvenim trouglom (npr. benzodiazepini, neki analgetici) utiču na sposobnost vožnje – ovo je opšteprihvaćen stav i deo medicinskih preporuka.
- Zakon još nije usvojen: Reč je o nacrtu zakona koji je najavljen i trenutno je u proceduri. Može doći do manjih izmena pre konačnog usvajanja.
- Visina novčanih kazni: Iako su u tekstu navedene kazne prema predlogu Agencije, u konačnom tekstu zakona (kada ga Skupština usvoji), može doći do promene iznosa.
Nacrt Zakona o bezbednosti saobraćaja, koji uvodi nultu toleranciju na alkohol za vozače, još uvek je u fazi javne rasprave. Iako tačan datum početka primene nije preciziran, uobičajeno je da zakon postane na snazi nekoliko meseci nakon što ga usvoji Skupština Srbije. S obzirom na to da se najavljuje početak primene od januara 2025. godine, očekuje se da će zakon biti usvojen i stupiti na snagu početkom naredne godine.
Trenutno važeće kazne za vožnju pod dejstvom alkohola i prekoračenje brzine u Srbiji, prema Zakonu o bezbednosti saobraćaja, su sledeće:
Vožnja pod dejstvom alkohola
| Promil alkohola u krvi | Novčana kazna | Kazneni poeni | Zabrana upravljanja | Dodatne sankcije |
|---|---|---|---|---|
| Do 0,2‰ | Upozorenje | 0 | Isključenje iz saobraćaja | – |
| 0,21–0,5‰ | 10.000 RSD | 0 | 3 meseca | – |
| 0,51–0,8‰ | 10.000–20.000 RSD | 5–7 | 3 meseca | – |
| 0,81–1,2‰ | 20.000–40.000 RSD | 7–9 | 4 meseca | – |
| 1,21–1,6‰ | 100.000–120.000 RSD | 8–10 | 8 meseci | – |
| 1,61–2,0‰ | 100.000–120.000 RSD | 13–15 | 8 meseci | – |
| Preko 2,0‰ | 30.000–60.000 RSD | 14–16 | 9 meseci | Zatvor do 60 dana ili rad u javnom interesu 300–360 sati |
Napomena: Vozači koji odbiju alkotest tretiraju se kao da imaju više od 2,0‰ alkohola u krvi, što nosi najteže sankcije.
Prekoračenje brzine
| Prekoračenje brzine | Kazna | Kazneni poeni | Dodatne sankcije |
|---|---|---|---|
| Do 10 km/h u naselju | 3.000 RSD | 0 | – |
| 21–30 km/h u naselju | 10.000 RSD | 0 | – |
| 31–40 km/h u naselju | 20.000 RSD | 4 | – |
| 41–50 km/h u naselju | 30.000 RSD | 6 | – |
| Preko 70 km/h u naselju | 120.000 RSD | 15 | Zatvor do 60 dana |
Van naselja: Kazne su slične, ali sa višim iznosima za veća prekoračenja brzine. RentaCa
Prevoz dece
Za vožnju deteta mlađeg od 12 godina na mestu koje nije predviđeno za sedenje (npr. na prednjem sedištu bez odgovarajuće sedišta), predviđena je kazna od 120.000 RSD, 14 kaznenih poena i zabrana upravljanja vozilom na period od 8 meseci.
Dodatne napomene
- Sistem kaznenih poena: Svaki vozač ima ograničenje od 18 kaznenih poena godišnje. Ako vozač dostigne ovaj limit, vozačka dozvola se oduzima na period od 3 do 12 meseci. Za vozače sa manje od 2 godine staža, limit je 9 poena.
- Ublažavanje kazni: Ukoliko platite kaznu u roku od 8 dana od izdavanja, ostvarujete popust od 50% (osim u slučaju oduzimanja dozvole ili pritvora).
- Pritvor: U nekim slučajevima, posebno kada se istovremeno učini više prekršaja, može biti određen pritvor do 30 dana.
